تێرکردن – خۆراک و نزیکی
شیردان
هەموو دایکێک بۆخۆی بریار دەدات کە چۆن منداڵەکەی شیربدات. بەڵام شیردان یەکەم پێشنیارمانە. لە سوید، بەپێی رێنماییەکانی رێکخراوی تەندرووستی جیهانی (WHO) دەرۆین، کە پێدانی شیری دایک بە منداڵ بۆ ماوەی شەش مانگی تەواو دەگرێتەوە و دوواتر بۆ ماوەی دوو ساڵ بەشێوەی نیوە شیردان بە منداڵ. شیری مەمک تێکەڵەیەکی نایاب لەخۆدەگرێت لە سەرجەم ئەو شتانەی کە منداڵ پیویستیەتی. هەروەها، منداڵ نزیکایەتی و ئارامی لەم رێگەیەوە وەردەگرێت.
سودەکانی شیری دایک
- خۆراکی
- بە ئاسانی هەزم دەکرێت
- دەست دروو بۆ مندالێکی تایبەت
- پلەی گەرمی گونجاو
- برێکی گونجاو
- سود بە سیستەمی بەرگری منداڵ دەگەیەنێت
- هۆرمۆنی گەشەکردنی تێدایە
- لە نەخۆشی دەتپارێزێت (دژە تەن)
- هەمیشە خۆراک بەردەستە
تەکنیکی راست بۆ پێدانی شیر
لەسەرەتادا تەکنیکی راست بۆ پێدانی شیر دەکرێت کەمێک قورس بێت. نیشانەی باش ئەوەیە کە ئازاری نییە. ئەمەش هەندێک رێنمایی ترە.
- منداڵەکەت لە نزیک خۆت دابنێ
- گۆی مەمکت بە وریایەوە بخە سەر لێوی سەرەوەی منداڵەکە
- کردنەوەوی لێوەکان بەئاراستەی مەمک نیشانەیەکی باشە.
- دلنیابەوە لەوەی منداڵەکە لەرێگەی جوڵانی شاویلگەی جیاوازەوە بیمژێت
- دەبێت منداڵەکە تەواوی گۆی مەمکی بخاتە دەمیەوە لەگەڵ خەرمانەیەکی باش (ئەو جێگایەی دەوروبەری مەمک کە رەنگی جیاوازە) .
- دووبارە دەستپێبکەوە ئەگەر منداڵەکەت نەیتوانی بە جوانی بیکات. یەکێک لە پەنجە بچوکەکانت بخە دەمی منداڵەکە تاوەکو بۆشاییەکە نەهێلیت. دوواتر ئەمە نامێنێت و دەتوانی دووبارە دەستپێبکەیتەوە.
ئەگەر بۆ شیردانە منداڵەکەت پێویستت بە یارمەتی بوو، پەیوەندی بە نۆرینگەی شیردان، سەنتەری چاودێری منداڵ یان نۆرینگەری دووای منداڵ بوون بکە.
رێنمایی زیاتری شیردان
شیردانە منداڵ کاتێکی زۆر و وزەی دەوێت تاوەکو دەستپێبکەیت. هەربۆیە یارمەتیدان گرنگە، و هەندێکجار کاتی دەوێت لەنێوان کاتەکانی شیردان. هەوڵبدە هێمنی و بێدەنگی بپارێزی لەکاتی شیردان، چونکە هەستکردن بە هۆرمۆنی ئوخامی دەبێتەهۆی ئەوەی شیرەکە بەباشی بێت. پێشنیاری ئێمە ئەوەیە کە بەپێی داواکاری شیر بدرێت، واتە کاتێک دەبێت شیر بدەیتە منداڵەکەت کاتێک نیشانەکانی ویستن دەردەکەوێت – تەنانەت ئەگەر دووای کەمێک لە شیردان بێت.
پێدانی شیر لەرێگەی بوتڵەوە
هەندێک لە دایکان ناتوانن شیری خۆیان بدەن بە منداڵ، هەندێکی تر بەهۆکاری جیاواز نایانەوێ شیر بە منداڵەکانیان بدەن. ئەلتەرنەتیڤی باش دەکرێت پێدانی شیر بێت بە منداڵەکەت لەرێگەی کوپ یان بوتڵی شیر، یان شوێنگرەوەی تری شیری دایک. هەمان پێشنیارەکانی پێدانی شیری دایک لێرەدا جێبەجێدەکرێت. هەربۆیە، هەرکات منداڵەکەت نیشانەی نیشاندا کە برسیە، شیری پێبدە و لەخۆتی نزیک بکەوە لەبەر ئەوەی ئەمە پەیوەندیەکان بەهێز دەکات.
شوێنگرەوەکانی شیری دایک
لە زۆربەی فرۆشگاکان شوێنگرەوەی شیری دایک بەردەستە و شوێنگرەوەی تەواو گونجاون بۆ شیردان لە رووانگەی خاوێنی خۆراکی. چەندین براند و تایبەتمەندی هەن، و دەوەستێتە سەر بژاردەی کەسەکە کە کامیان باشترە. هەمان شت بۆ بوتڵی منداڵ. تەنها شت ئەوەیە کە بزانی کامیان باشتر بەکاردێت.
چۆن دەزانی منداڵەکەت برسیەتی
منداڵەکە بابدە و درێژی بکە، دەست لەسەری بدە، قۆڵی بجوڵینە، باوەشی پێبدە، لێوی بجولێنە، کردانی لێسانەوە ئەنجام بدە و دەنگ درووست بکە و بەدووای مەمکدا بگەرێ.
ئەو نیشانانەی کە دوواتر دەردەکەوێتمنداڵەکە دەستی دەخاتە دەمیەوە و دەیانلێسێتەوە. ئەمەش زیاتر و زیاتر دەبێت و دەشێت بێ ئۆقرە و قورس بێت. لەکۆتاییدا، گریان و هاوارکردن دێت.
ئاسانترین شت ئەوەی شیری منداڵێکی بێدەنگ و برسی بدەیت. زۆر ناخۆشە، دوواتر ئارامی بکەوە ئینجا شیری بدەیە. کاتێک کە نیشانەکان هەیە، شیر بدە منداڵەکە. لەم رێگەیەوە، بەرهەمهێنانی شیر بەپێی پێویست دەبێت. قەبارەی سکی منداڵی تازە لە دایک بوو هێندەی گێلاسێکە. هەربۆیە کەم و زۆر یاسایەکی باشە. ئەگەر منداڵەکەت نزیکت بێت، ئاسانترە نیشانە سەرەتاییەکان دەستنیشان بکەیت.
قرقێنەکردن بە کۆرپەلە
ئەگەر کۆرپەلەکەت شیری خۆت بخوات یان جێگرەوە، شتێکی باوە کە هەوایەکی زۆر هەڵدەمژن. ئەمەش دەکرێت ببێتەهۆی ئەوەی بەهەڵە هەست بکات تێربووە، یان سکی بێشێت. هەربۆیە شتێکی باشە ئەگەر قرقێنە بە کۆرپەلەکەت بکەیت. ئاسانترین رێگا بۆ ئەنجامدانی ئەم کارە بریتیە لە هەڵگرتنی منداڵەکە بە راستی بۆ ماوەیەک بە پێچەوانەی سینگت یان شانت. تەنها لەبیرت بێت کۆرپەلەکان جیاوازن. هەموویان قرقێنە نادەنەوە.
زانیاری بەنرخی پیسایی کردن
منداڵەکان جیاوازن کاتێک دێتەسەر ئەوەی چەندە پیسایی دەکەن. هەندێکیان لەدووای هەر ژەمێک دەیکەن، هەندێکی تریان رۆژی یەکجار یان تەنانەت هەفتەی جارێک. یەکەم پیسایی کە دەردەچیت عادەتەن رەشە، ئەستورە و رەقە. بەڵام لەماوەی هەفتەیەکدا جەستەی منداڵەکە لەگەڵ خواردنە نوێیەکە هەڵدەکات و پیساییەکە رەنگی زەرد دەبێت.
پارێز لەکاتی شیردان
کاتێک شیردەدەیت، منداڵەکەت سەرجەم ئەو خۆراکانە لەتۆ وەردەگرێت. لەبیرتبێت کە پێویستت بە کالۆری زیاتر و شلەمەنی زیاترە لە کاتی ئاسایی. هەروەها هەوڵبدە خۆراکی هەمەجۆر بخۆی کە ڤیتامین و ئاوی زیاتری تێدابێت. ئەگەر سکی منداڵەکەت ئازاری هەبوو، دەتوانی ئەو جۆرە خۆراکانە کەمبکەیتەوە کە با درووست دەکەن وەکو پیاز، لۆبیا، و بەرهەمە شیرەمەنیەکان. دەتوانی هەندێک رێنمایی و پێشنیاری باشی شیردان لەرێگەی ئاژانسی خۆراکی سویدی بەدەستبخەیت.
لێچوونی مەمکەکان
زۆربەی مەمکەکان شێریان لێدێت کاتێک دەستدەکەیت بە شیردان یان تەنانەت لەکاتی دووگیانیدا. بۆ ماوەیەک مەمکت بگوشە تاوەکو لێچوون نەبێت. هەروەها دەتوانی لەرێگەی دانانی پەرۆی سەر مەمک یان شیر کۆکەرەوە لەژێر سوخمەکەت رێگری لەوە بکەیت جلەکانت تەربێت. هەوڵبدە مەمکەکانت وشک و گەرمبن تاوەکو رێگری بکەیت لە نارەحەتبوونی ناپێویست.
زامی گۆی مەمک
شتێکی باوە کە سەرگۆی مەمک زامی هەبێت لەکاتی پێدانی شیردا، و دەشێت ئازاربەخش بێت کاتێک منداڵ مەمکەکان دەمژێت. هۆکاری ئەمە عادەتە لەبەر ئەوەیە منداڵەکەت ئەڵقەرێزی لەسەر گۆی مەمک هەیە. هەوڵبدە بەلایەکی جیاواز شیر بدەیت و بزانە ئاخۆ چارەسەر دەبێ. دەکرێت زامی مەمک لەرێگەی کەمێک شیری مەمکەوە چەور بکرێت تاوەکو بە خێرایی چاکبێتەوە.
لەبیرت بێت!
پێدانی شیر گرنگە بۆ منداڵەکەت، بەڵام ناچار نیت کە شیری خۆت بدەیتێ. یەک چارەسەر نییە کە بۆ سەرجەم منداڵان و دایک و باوکەکان بگونجێت.
